Po wykonaniu kilku rządowych i licencyjnych zamówień, relatywnie młode zakłady IAR (Industria Aeronautică Română) dysponowały wystarczającymi zasobami i technologicznym know-how do rozpoczęcia prac nad stworzeniem własnego samolotu myśliwskiego. Czerpiąc inspirację z wcześniejszych realizacji licencyjnych, konstruktorzy IAR rozpoczęli pod koniec 1937 roku z własnej inicjatywy prace nad stworzeniem swojego samolotu myśliwskiego, znanego później pod oznaczeniem I.A.R. 80. Z powodu powolnych postępów, pierwszy prototyp nie został ukończony przed wiosną 1939 roku. Wczesne próby dostarczyły pozytywnych wyników i pokazały, że I.A.R. 80 zasługuje na miano nowoczesnego myśliwca, pomimo osiągów niedorównujących ówczesnym Messerschmittom i Spitfire’om. Po rozwiązaniu kilku pomniejszych problemów i ulepszeniu silnika prototypu, I.A.R. 80 poddano próbom porównawczym z niemieckim He 112. Będąc pod wrażeniem prezentacji samolotu, władze Rumunii złożyły zamówienie na 100 maszyn I.A.R. 80, podczas gdy He 112 wdrożono do produkcji w ograniczonej liczbie. Pomimo rozpoczęcia produkcji niemal natychmiast po złożeniu zamówienia, zakłady IAR borykały się ze zwiększeniem poziomu produkcji. Rosnącym problemem, na progu inwazji niemieckiej na Kraje Beneluksu, były niedobory belgijskich karabinów maszynowych FN Browning kal. 7.92 mm. Po kwietniu 1941 roku, wraz z przyłączeniem się Rumunii do Państw Osi, braki uzbrojenia zostały czasowo skompensowane. Korzystając ze sposobności, zakłady IAR ulepszyły swój myśliwiec do wersji I.A.R. 80A, zwiększając liczbę karabinów maszynowych do sześciu, co proponowano od samego początku, oraz montując potężniejszy silnik, rozwiewając tym samym wiele początkowych zastrzeżeń dotyczących maszyny.

Nawet przed przystąpieniem Rumunii do II Wojny Światowej w 1941 roku, władze zamierzały zmodernizować lotnictwo w zakresie samolotów uderzeniowych i bombowców nurkujących. Tą drugą rolę miały pełnić Sztukasy, jednakże Niemcy początkowo odmówiły udzielenia licencji na produkcję samolotu.W tej sytuacji zakłady IAR zaproponowały przebudowę kilku myśliwców I.A.R. 80 na bombowce nurkujące, którym nadano oznaczenie I.A.R. 81. Maszyny te różniły się od maszyn myśliwskich jedynie zamontowanymi pod kadłubem węzłami uzbrojenia, zdolnymi do przenoszenia bomb o wagomiarze 225 kg. Ostatnim wariantem tej serii był I.A.R. 81-C, o uzbrojeniu zwiększonym (w stosunku do poprzednich modeli) do działek  MG 151/20 kal. 20 mm. Wyprodukowano około 150 sztuk tego modelu, a ogólna liczba wyprodukowanych samolotów I.A.R. 80/81 wyniosła 350 sztuk. W końcowym okresie wojny większość I.A.R.-ów 81 nie była używana w roli bombowca nurkującego, ale ramię w ramię z samolotami I.A.R. 80 jako myśliwce. Najbardziej znanymi akcjami bojowymi tych samolotów była obrona Ploeszti przed amerykańskimi nalotami w 1944 roku. Samoloty I.A.R. 80 kontynuowały słuzbę w rumuńskich siłach powietrznych po zakończeniu II Wojny Światowej aż do początku lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy to zostały zastąpione przez nowocześniejsze maszyny produkcji radzieckiej.