Dwudziestolecie międzywojenne miało okazać się epoką innowacji w lotnictwie w wielu krajach. Można było również zauważyć wzrost znaczenia kobiet w świecie awiacji; podczas, gdy pierwsze profesjonalne pilotki wzbijały się w powietrze już przed Pierwszą Wojną Światową, to w latach 20. i 30. XX wieku kobiety miały na stałe wejść do annałów historii awiacji; brytyjska pilotka Amy Johnson i amerykańska lotnik Amelia Earhart stały się znane w świecie zachodnim. Pomimo tego, znacznie mniej znaną na zachodzie a znacznie bardziej ważną kobietą w świecie lotnictwa wojskowego była Marina Raskowa.

Urodzona w Moskwie w roku 1912, Marina Michajłowna Malinina była córką nauczyciela muzyki i w młodości chciała zostać śpiewaczką operową. Po śmierci ojca w wypadku rodzina znalazła się jednak w kłopotach finansowych, przez co Marina musiała zmienić zainteresowania. W końcu została farmaceutką. Po wyjściu za mąż za inżyniera Siergieja Raskowa urodziła córkę, Tanię, w roku 1930; pomimo rozwodu w roku 1935 zachowała nazwisko męża.

Po raz pierwszy Raskowa zainteresowała się lotnictwem, gdy rozpoczęła pracę w wydziale rekrutacyjnym Wojskowej Akademii Inżynierii Awiacji im. Nikołaja Żukowskiego. Dwa lata później Raskowa wstąpiła do Lotnictwa Armii Czerwonej, gdzie stała się pierwszą kobietą – nawigatorem. Po roku stała się tam instruktorką nawigacji i rozpoczęła również treningi pilotażu w Moskiewskim Aeroklubie. W świecie, który poszukiwał kobiet - lotników, Raskowa dołączyła do dwóch innych dam - Poliny Osipenko i Walentyny Grizodubowej, dwóch Ukrainek wywodzących się z diametralnie różnego środowiska społecznego.

Ich wyczyny sprawiły, iż stały się znane w całym Związku Radzieckikm – zainteresował się nimi sam "The New York Times". Największego wyczynu trzy panie miały dokonać we wrześniu 1938 roku. Plan zakładał przelot z Moskwy do Komsomolska – praktycznie przez cały Związek Radziecki – celem pobicia rekordu nieprzerwanego lotu w linii prostej z załoga złożoną w całości z kobiet. Za samolot posłużyć miał zmodyfikowany Tupolew ANT-37, dwusilnikowy eksperymentalny bombowiec nazwany ‘Родина’ - "Ojczyzna". Rankiem 24 września załoga została przepytana przez dygnitarzy i sfotografowana przez prasę, podczas, gdy obsługa naziemna kończyła przygotowanie maszyny do długiego lotu. Wśród tych czynności należy wyróżnić zapieczętowanie zbiorników z paliwem, co miało uwiarygodnić pobicie rekordu. Niestety, zbiorniki zapieczętowano po przeprowadzeniu próby silników poprzedniego wieczora bez ich uzupełnienia; gdy trójka kobiet – lotników wzbiła się w powietrze z Raskową w szklanym nosie jako nawigator, nie wiedziały one, iż ich zbiorniki paliwa nie są pełne.

Później sytuacja pogorszyła się. Raskowa wiedziała, że dostępne w tym czasie mapy wschodniego ZSRR były nieprzystosowane do prowadzenia nawigacji powietrznej – wierzyła jednak w swoje umiejętności w posługiwaniu się kompasem i sekstantem. Prognoza pogody okazała się jednak niedokładna – przez całą drogę ziemię zasłaniały gęste chmury, powodujące osadzanie się lodu na skrzydłach samolotu. Pomimo tego, iż lód utrudniał utrzymywanie stałego kursu, Raskowej udało się dokładnie nawigować samolotem dzięki zastosowaniu różnych technik i wykorzystaniu obszarów o bardziej sprzyjającej pogodzie.

Tupolev ANT-37/DB-2

Walcząc z pogodą, samolot dotarł do okolic Komsomolska rankiem 25 września. Pech jednak nie ustępował. Obszar lądowania samolotu zasłaniały gęste chmury i mgła, przez co załoga zmuszona była do poszukiwania nowego pasa startowego. Wtedy silniki zaczęły się dławić gdyż wykorzystały już resztki paliwa z niedopełnionych zbiorników. Sytuacja była tragiczna: jedyny przygotowany pas startowy był zasłonięty, skończyło się paliwo, niebo było ciemne i zachmurzone a lód wciąż osadzał się na skrzydłach bombowca. Sytuacja była jeszcze gorsza dla Raskowej – w wypadku awaryjnego lądowania była skazana na śmierć, gdyż z pozycji nawigatora w nosie nie można było przejść do wnętrza maszyny.

Stojąc przed trudnym wyborem, Raskowa wyskoczyła ze spadochronem, podczas, gdy Osipenko i Grizodubowa wylądowały awaryjnie w bagnie. Obie kobiety uratowano dopiero osiem dni później – sam samolot był praktycznie nietknięty, co dowiodło umiejętności obu pilotek. W tym czasie Raskowa, z obrażeniami nóg, musiała radzić sobie sama przez prawie dziesięć dni, gdy w końcu została odnaleziona przez ratowników. Pomimo tego, misja została wykonana – rekord pobito, zaś wszystkie trzy kobiety zostały odznaczone tytułem Bohatera Związku Radzieckiego, który wręczył im sam Stalin. Były to pierwsze kobiety w ZSRR, które zostały w ten sposób wyróżnione.

Dzięki statusowi gwiazdy i dostępowi do Stalina wraz z naturalną charyzmą, Raskowa idealnie nadawała się na ambasadorkę sprawy kobiet – pilotów po inwazji Niemiec na ZSRR w 1941 roku. Po przekonaniu dyktatora, iż kobiety mogą walczyć w powietrzu tak dobrze jak mężczyźni, otrzymała ona zadanie sformowania pierwszych w historii Pułków Powietrznych złożonych wyłącznie z kobiet. Raskowa wystąpiła z płomienną mową w Radiu Moskwa, wzywając kobiety – pilotki do walki w obronie ojczyzny. Po tym apelu jej zespół zalał potok pisemnych zgłoszeń. Tysiące kobiet poddano selekcji – wybrane osoby miały zostać przydzielone do trzech pułków, z czego każdy miał być złożony z trzech eskadr po 10 maszyn każda. Wybierano nie tylko pilotki, ale również obsługę naziemną – ją też miały stanowić wyłącznie kobiety.

Bombowiec Petlakow Pe-2

Po intensywnym treningu w mieście Engels, kobiety miały trafić do trzech jednostek. 586. Pułk Myśliwski, pod naciskiem Raskowej, wszedł do walki wyposażony w myśliwce Jak-1, podczas, gdy wiele męskich jednostek wciąż było wyposażonych w gorsze maszyny ŁaGG-3. Byłe pilotki z 586., takie jak Lidia Litwiak i Katia Budanowa miały kontynuować swoje sukcesy w kolejnych jednostkach, stając się kobietami-asami z największą liczbą zestrzeleń. 587. Pułk Bombowy został wyposażony w nowoczesne bombowce Pe-2. Raskowa sama zadecydowała, iż poprowadzi jednostkę w bój, aczkolwiek jako nawigator, a nie pilot. Po otrzymaniu zaszczytnego tytułu Gwardyjskiego w roku 1943, 587. Pułk był od tej pory znany jako 125. Gwardyjski Pułk Bombowy. Najsłynniejszą jednostką miał stać się jednak 588. Nocny Pułk Bombowy, wyposażony w stare samoloty Po-2. Te dwupłatowce miały zostać użyte w celu nękania wojsk niemieckich – jedna załoga miała wykonać 17 lotów w ciągu jednej nocy. Znane wśród niemieckich żołnierzy jako "Nachthexen" – "Nocne Wiedźmy", również otrzymały tytuł Gwardyjski i odtąd były znane jako 46. Nocny Gwardyjski Tamański Pułk Bombowy.

W styczniu roku 1943, po roku dowodzenia pułkiem i wykonywaniu misji bojowych, Raskowa prowadziła klucz trzech bombowców Pe-2 na lotnisko w obrębie Kubania. Po wejściu w obszar złej pogody, rozkazała ona pozostałym maszynom lądowanie w dowolnym miejscu, gdzie było to możliwe. Samolot Raskowej rozbił się z powodu tej złej pogody. Cała załoga zginęła na miejscu.

Śmierć Major Mariny Raskowej wstrząsnęła całym narodem, ale najbardziej opłakiwana była przez kobiety z trzech pułków, dla których stała się wzorem. Jej prochy złożono przy murze Kremla, w pierwszym państwowym pogrzebie od czasów niemieckiej inwazji. Jeden z podwładnych Raskowej wspominał, iż gdy sprzątał jej biuro po katastrofie natrafił na dwa nieprzeczytane listy. Nadawcą jednego z nich była jej dwunastoletnia córka.

Aby uhonorować Major Marinę Mikhailovną Raskovą wkrótce dołączymy do gry naklejkę wzorowaną na tej, którą malowali piloci z jej dywizjonu bombowego. Tutaj możecie zobaczyć jej wczesną wersję:

O autorze

Autor - Mark Barber, Konsultant Historyczny War Thunder Mark Barber jest pilotem Brytyjskiej Royal Navy. Jego pierwsza książka została opublikowana przez Osprey Publishing w 2008 roku, następnie napisał kilka tytułów dla Ospray i publikacji dla kilku magazynów, takich jak Brytyjski topowy magazyn poświęcony tematyce lotnictwa FlyPast. Jego główne dziedziny zainteresowań to Brytyjskie Lotnictwo Morskie podczas I i II Wojny Światowej oraz Dowództwo Myśliwskie RAF podczas II Wojny Światowej. Obecnie współpracuje z Gaijin jako konsultant historyczny, wspomagając funkcjonowanie Sekcji Historycznej War Thundera (forum) oraz rubryki As Miesiąca.