'Irakijski Mig-15bis z 5 Dywizjonu, IrAF', kamuflaż wykonał Stylus_Waffe | Pobierz Stąd

Irackie Siły Powietrzne (القوة الجوية العراقية; Al Quwwa al Jawwiya al Iraqiya) zostały powołane do życia w 1931 roku jako Królewskie Irackie Siły Powietrzne (RIrAF), bowiem w wyniku zakończenia I Wojny Światowej i rozpadu Imperium Osmańskiego na konferencji Ligi Narodów w 1920 roku Wielka Brytania otrzymała mandat na rządzenie Irakiem, co usankcjonowało jego status jako brytyjskiego terytorium mandatowego Ligi Narodów. Pierwszych pięciu irackich pilotów zostało wyszkolonych w brytyjskiej szkole lotnictwa RAF w Cranwell. Ich powrót do ojczyzny, który miał miejsce 22 kwietnia 1931 roku, uznaje się za oficjalną datę założenia RIrAF. Początkowo na stanie nowo powstałych sił powietrznych znajdowały się głównie brytyjskie dwupłatowce Hawker Fury i samoloty zwiadowcze Hawker Audax. W kolejnych latach, po proklamowaniu formalnej niepodległości Królestwa Iraku w 1932 roku, RIrAF pozyskał od Włoch kilkanaście samolotów szturmowych Breda Ba.65 i bombowce Savoia-Marchetti SM.79 Sparviero. Królewskie Irackie Siły Powietrzne wciąż jednak były niewielką strukturą, bowiem rząd większość budżetu przeznaczonego na obronność przydzielał irackiej armii. Do 1936 roku RIrAF posiadał zaledwie 37 pilotów i 55 samolotów.

Irakijski Hawker Audax ("Nisr")

Po raz pierwszy Królewskie Irackie Siły Powietrzne wzięły udział w działaniach operacyjnych w 1934 roku podczas tłumienia rebelii w południowym Iraku. Wtedy też poniosły swoje pierwsze straty. Znacznie większe były jednak te poniesione w wyniku wojny brytyjsko-irackiej wywołanej przez zamachu stanu dokonany przez ówczesnego premiera Iraku Raszida Ali al-Kilaniego. W tamtym czasie RIrAF posiadał około 120 samolotów, lecz tylko połowa z nich była w stanie pozwalającym na wykonywanie działań operacyjnych. Wśród nich znajdowały się wspomniane wcześniej samoloty szturmowe Breda Ba.65, bombowce SM.79, lekkie bombowce Northrop A-17 i samoloty szkoleniowe de Havilland Tiger Moth. Absolutna większość została jednak zniszczona w wyniku nalotów brytyjskich, co spowodowało, że RIrAF praktycznie przestał istnieć. W tym samym czasie rząd rebeliantów nawiązał współpracę z Niemcami, którzy wyrazili zainteresowanie poparciem w sprawie uznania niepodległości Iraku i zgodzili się wysłać rebeliantom zaopatrzenie wraz z nowoczesnymi samolotami. W wyniku tego porozumienia do Iraku wysłano około 30 samolotów, wśród których znalazły się ciężkie myśliwce Bf 110, bombowce He 111 i samoloty transportowe Ju-52. Wszystkie zostały zgrupowane w jednostce Fliegerführer Irak i posiadały oznaczenia irackie, lecz były pilotowane przez niemieckich pilotów pod dowództwem pułkownika Wernera Juncka. Odniosły one kilka sukcesów przeciwko lotnictwu RAF w tamtym rejonie, ale również ponosiły straty i cierpiały ze względu na niską jakość paliwa, brak dostępności części zamiennych oraz nieustanne ataki Brytyjczyków. Pod koniec maja 1941 roku rozpoczęli oni przeprowadzanie ofensywy na Bagdad, a Niemcy, dowiedziawszy się o siłach nadciągających do bazy Fliegerführer Irak w Mosulu, zarządzili 29 maja ewakuację. W jednostce pozostały zaledwie dwa He 111. Wkrótce zamach stanu został stłumiony.

Iracka załoga na tle samolotu szturmowego Breda Ba-25

Po zakończeniu wojny brytyjsko-irackiej Królewskie Irackie Siły Powietrzne były całkowicie rozbite, a ich odbudowa przebiegała bardzo powoli. Gdy w 1948 roku wybuchła I wojna izraelsko-arabska i Irak formalnie do niej przystąpił, RIrAF odegrał jedynie marginalną rolę w konflikcie. Podczas jego trwania otrzymał myśliwce Hawker Sea Fury F Mk 1 i jeden z nich zaliczył zestrzelenie izraelskiego ciężkiego bombowca B-17.

W latach 50. wraz z pozyskaniem samolotów de Havilland Vampire i Hawker Hunter w 1953 roku RIrAF wszedł w erę odrzutowców. Kres importowi maszyn z Zachodu położył jednak kolejny przewrót w 1958 roku, w wyniku którego obalono monarchię i proklamowano Republikę Iraku. Nowy rząd zerwał stosunki dyplomatyczne z Zachodem i skierował swą politykę w kierunku współpracy z państwami należącymi do Układu Warszawskiego pod przewodnictwem ZSRR.

Przemianował Królewskie Irackie Siły Powietrzne (RIrAF) na Irackie Siły Powietrzne (IQAF) i rozpoczął pozyskiwanie radzieckich samolotów, takich jak myśliwce MiG-17 i samoloty transportowe Ił-14, do których w kolejnych latach dołączały myśliwce MiG-19 i MiG-21. Taki kierunek polityki nie utrzymał się jednak długo, bowiem już w 1963 roku doszło do kolejnego zamachu stanu i skierowania polityki Iraku w stronę państw NATO, w wyniku czego jego siły powietrzne otrzymały samoloty Hawker Hunter. W tamtym czasie IQAF składał się z dziewięciu eskadr, z czego sześć z nich było eskadrami myśliwskimi.

Irakijskie De Haviland Dragon

Podczas wojny sześciodniowej przeciwko Izraelowi piloci IQAF zapewniali wsparcie powietrzne jordańskiej armii i zgłosili 12 zestrzeleń izraelskich samolotów. W wojnie Jom Kippur w roku 1973 iraccy piloci odnieśli 21 zwycięstw powietrznych w walkach z siłami izraelskimi. W tym samym czasie pozyskano również sporą liczbę radzieckich konstrukcji, wśród których znalazły się samoloty myśliwsko-bombowe Suchoj Su-7 i ponaddźwiękowe bombowce odrzutowe Tupolew Tu-22.

Kolejnym dużym konfliktem była wojna iracko-irańska w latach 1980-1988, podczas której stoczono ponad 1000 walk powietrznych, w tym walk pomiędzy śmigłowcami. IQAF stracił ponad 270 samolotów, strącając około 70 irańskich maszyn. Najbardziej znanym irackim pilotem myśliwskim tamtych czasów był Mohammed Rayyan, noszący pseudonim „Niebiański Sokół”. Pilotując MiG-a 21PF, a później MiG-a 25P w latach 1980-1981, zgłosił zestrzelenie 10 samolotów wroga. Zginął w akcji, walcząc w 1986 roku z należącymi do Iranu myśliwcami F-14.

W sierpniu 1990 roku IQAF dysponował największymi siłami powietrznymi w regionie, posiadając na stanie ponad 750 samolotów. Jednak po wydarzeniach z wojny w Zatoce Perskiej pozostał im tylko jeden bombowiec Su-24 i jedna eskadra MiG-ów 25. Reszta samolotów została zniszczona, wywieziona z kraju lub zarekwirowana przez Iran jako rekompensata za wojnę iracko-irańską.

Dziś Irackie Siły Powietrzne są w posiadaniu nowoczesnych myśliwców F-16 pozyskanych od USA, samolotów szturmowych Su-25 oraz floty helikopterów, wśród których znaleźć można m.in. Mi-35, Mi-28 i UH-1.

Autor: Jan “RayPall” Kozák

W jednej z nadchodzących aktualizacji, wprowadzimy do War Thunder oznaczenie Irackich Sił Powietrznych: 

Autorem grafiki jest Colin 'Fenris' Muir