Węgierskie malowanie dla Bf 109 G-6 stworzone przez Beppe_HUN | Pobierz tutaj

György Debrődy urodził się we wsi Lajoskomárom w hrabstwie Fejér w środkowych Węgrzech 1 stycznia 1921 roku. Jako młodzieniec Debrődy był nie tylko zafascynowany lotnictwem, ale był również aktywnym członkiem ruchu harcerskiego. Obydwa te zainteresowania ukształtowały jego drogę życiową i nikogo nie zdziwiło to, że Debrődy dołączył do Węgierskich Sił Powietrznych po ukończeniu nauki szkolnej w 1939 roku.
 

Debrődy przeszedł szkolenie w Wojskowej Szkole Lotniczej w mieście Kasse (dziś Koszyce na Słowacji). Naukę ukończył otrzymaniem licencji pilota myśliwskiego w 1942 roku. Podporucznik Debrődy początkowo przydzielony został do 5/2 Eskadry Myśliwskiej 5/I Skrzydła Myśliwskiego stacjonującego na Froncie Wschodnim. Wojnę Debrődy rozpoczął latając w misjach mających na celu wspieranie jednostek naziemnych. Wyposażony wraz z kolegami w niemieckie myśliwce Bf 109F-4, Debrődy wiedział, iż samolot ten nie nadaje się zbytnio do ataków na cele naziemne – pomimo tego jednostka pozostawała w ciągłej aktywności. Dopiero latem 1943 roku Debrődy zestrzelił swój pierwszy wrogi samolot; w lipcu 1943 roku zestrzelił radzieckiego Ła-5 podczas Bitwy na Łuku Kurskim. Krótko po tym starciu jego jednostka zaczęła otrzymywać nowocześniejsze myśliwce w postaci Messerschmittów Bf 109G.

Dwa dni później udało mu się zestrzelić samolot szturmowy Ił-2 – po tym jednak jego samolot został uszkodzony przez ogień z ziemi, co zmusiło go do awaryjnego lądowania niedaleko Warawasowki. 3 sierpnia Debrődy wraz ze skrzydłowym zaatakowali dużą formację radzieckich samolotów; przy pierwszym podejściu Debrődy nie trafił nikogo, za to za drugim razem udało mu się zestrzelić jednego Iła-2. W pierwszych dniach sierpnia miał już na swoim koncie sześć zestrzeleń, czym zwrócił na siebie uwagę kolegów i przełożonych.

25 września podczas walk z radzieckimi samolotami, Bf 109G Debrődy’ego został zestrzelony przez Jaka-9. Będąc zbyt nisko, aby skakać ze spadochronem, Debrődy wylądował awaryjnie niedaleko radzieckiego działa przeciwlotniczego, 16 kilometrów za linią wroga. Szybko uciekając od wraku, by uniknąć schwytania, Debrődy ukrył się na noc, aby następnego dnia przepłynąć Dniepr wpław, docierając do niemieckich pozycji. Pod koniec 1943 roku miał już na swoim koncie 9 zestrzeleń, do wcześniejszych dopisując zestrzelenie Jaka-9 i dwóch Iłów-2. Kolejny Ił-2, zestrzelony 1 stycznia 1944 roku, sprawił, iż liczba ta stała się dwucyfrowa.

W późnym styczniu eskadra Debrődy'ego ponownie wspierała jednostki naziemne uwikłane w walce z Armią Czerwoną w ramach kotła Korsuńsko-Czerkaskiego. W tym miesiącu Debrődy wykonał 28 lotów bojowych i przy 11 potyczkach z wrogiem zestrzelił 6 radzieckich maszyn – ogólnie liczba zestrzeleń na jego koncie wzrosła do 15. W trakcie tego miesiąca musiał też raz przymusowo lądować.
 

Bf 109G-2/R6 krótko po otrzymaniu węgierskich oznaczeń

1 lutego podczas walk z 5 Gwardyjskim Pułkiem Myśliwskim, Bf 109 Debrődy’ego został poważnie uszkodzony przez wrogiego Ła-5. Po awarii silnika Debrődy ponownie zdał sobie sprawę, że leci zbyt nisko, aby skakać ze spadochronem – po raz czwarty lądował awaryjnie, zaś po raz drugi znalazł się za liniami wroga. Na szczęście jego kolega z eskadry – mający na koncie 18 zestrzeleń Miklós Kenyeres – nie tylko zestrzelił wrogiego Ławoczkina, ale rownież wylądował w głębokim na 15 cm śniegu, aby uratować zestrzelonego kompana. Pod ostrzałem moździerzy i karabinów Kenyeres wystartował w powietrze z Debrődym w kokpicie. Debrődy był przerażony, gdy zaledwie dwa dni później Kenyeres sam został zestrzelony i lądował ze spadochronem w gęstym lesie – Debrődy krążył nad rejonem lądowania tak długo, jak tylko mógł, ale nie był w stanie samemu wylądowac i został zmuszony do powrotu z powodu braku paliwa.

Los Debrődy'ego zmienił się znacznie, gdy w kwietniu 1944 roku amerykańska 15 Armia Powietrzna rozpoczęła bombardowanie węgierskich fabryk z baz we Włoszech. Podobne ataki wykonywał również RAF. W odpowiedzi na to wielu doświadczonych węgierskich pilotów przeniesiono do służby w kraju. Nowa jednostka Debrődy’ego – 101/3 Eskadra – stacjonowała na lotnisku w Veszprém na północnym zachodzie Węgier. Jej podstawowym myśliwcem był Bf 109G.

Po raz pierwszy Debrődy spotkał się w powietrzu z amerykańskimi samolotami 14 czerwca 1944 roku, gdy jego jednostka starła się z myśliwcami 94 Eskadry 15 Grupy Powietrznej USAAF. Węgrzy zestrzelili 5 myśliwców P-38 Lightning przy stracie dwóch Bf-ów 109; sam Debrődy zestrzelił jednego Lightninga. Wyczyn ten powtórzył zaledwie dwa dni później, zaś 2 lipca zestrzelił myśliwiec P-51 Mustang niedaleko miejscowości Pilisvörösvár. 101 Skrzydło Myśliwskie kontynuowało walkę z 15 Armią Powietrzną w lipcu – w tym czasie Debrődy zestrzelił po jednej maszynie B-17G i B-24. Pewnego razu pociski z amerykańskiego myśliwca zdetonowały zbiornik tlenu w jego kokpicie – raniony odłamkami Debrődy ponownie musiał lądować awaryjnie, tym razem z wysuniętym jedynie 1 kołem podwozia.
 

Porucznik György Debrődy (środek) pozuje do zdjęcia z nieznanymi węgierskimi pilotami na stacji kolejowej w Charkowie

1 listopada, mając na koncie 23 potwierdzone zestrzelenia, Debrődy otrzymał awans na stopień porucznika. Walcząc teraz przeciwko amerykańskiej ofensywie bombowej jak i nacierającej Armii Czerwonej, dowódca Debrődy’ego zginał w walce 4 listopada. Debrődy został wyznaczony jako nowy dowódca – następnego dnia zestrzelił bombowiec B-24.

16 listopada 1944 roku Debrődy wystartował do swojej 203. i ostatniej misji. Jego eskadra natrafiła na grupę myśliwców Ła-5 niedaleko miasta Jászberény; Debrődy zestrzelił jeden z sowieckich samolotów. Ostatnim atakiem jaki przeprowadził Debrődy, był atak na czoło myśliwca Jak-9. Debrődy trafił – Jak eksplodował w powietrzu; jednakże pociski z karabinów maszynowych i działka radzieckiego myśliwca również dosięgły celu. Pociski wbiły się w kokpit Messerschmitta i trafiły porucznika w klatkę piersiową. Ciężko ranny lądował awaryjnie na lotnisku w Hatvan – wyczyn ten potwierdził jego niesamowite umiejętności pilotażowe.

Debrődy przeżył cudem. Po rekonwalescencji odznaczony został najbardziej prestiżowymi medalami za odwagę: Węgierskim Orderem Zasługi, Krzyżem Oficerskim ze Wstęgą Wojenną i Mieczami, Węgierskim Złotym Orderem Zasługi oraz innymi odznaczeniami. W czasie rekonwalescencji, w styczniu 1945 roku, otrzymał awans na stopień kapitana. W kwietniu 1945 r. udział Węgier w II Wojnie Światowej zakończyło zdobycie Budapesztu przez Armię Czerwoną; Debrődy'ego koniec wojny zastał w obozie jenieckim w Austrii.

György Debrődy przetrwał prawie cztery lata konfliktu, ale w momencie zakończenia wojny wciąż leczył rany. Po wojnie przeniósł się do Włoch, gdzie pracował jako tragarz, agent turystyczny czy statysta filmowy, nim ponownie spotkał się z Miklószem Kenyeresem. Obaj wyemigrowali do Hiszpanii, gdzie pracowali w fabryce nieopodal Barcelony – Debrődy ożenił się w roku 1952. Później Debrődy wyemigrował do Kanady, gdzie jego żona urodziła córkę. W roku 1967 przeszedł tam operację, podczas której lekarze wyciągnęli z jego kręgosłupa kawałki pocisku 12,7 mm wystrzelonego przez Jaka-9 w walce powietrznej prawie 20 lat wcześniej. W końcu osiedlił się w Stanach Zjednoczonych w roku 1968, po czym znalazł zatrudnienie w liniach lotniczych Pan-Am.

Zapamiętany jako jeden z największych węgierskich asów Drugiej Wojny Światowej, György Debrődy zmarł w mieście Cortland w stanie Nowy Jork w roku 1984, po przegranej walce z rakiem płuc.

Poniżej prezentujemy godło 101st Home Air Defence Fighter Wing, które zostanie dodane
do War Thunder w jednej z nadchodzących aktualizacji:

   ^{Jej 'Charlie Foxtrot' Ortiz}

O Autorze:

Mark Barber, Konsultant Historyczny War Thunder Mark Barber jest pilotem Brytyjskiej Royal Navy. Jego pierwsza książka została opublikowana przez Osprey Publishing w 2008 roku, następnie napisał kilka tytułów dla Ospray i publikacji dla kilku magazynów, takich jak Brytyjski topowy magazyn poświęcony tematyce lotnictwa FlyPast. Jego główne dziedziny zainteresowań to Brytyjskie Lotnictwo Morskie podczas I i II Wojny Światowej oraz Dowództwo Myśliwskie RAF podczas II Wojny Światowej. Obecnie współpracuje z Gaijin jako konsultant historyczny, wspomagając funkcjonowanie Sekcji Historycznej War Thundera (forum) oraz rubryki As Miesiąca.