[As Miesiąca] Ilmari Juutilainen - Nowości

30 maja 2014 As Miesiąca

Uwaga! Artykuł został opublikowany na starszej wersji strony. Mogą wystąpić problemy z wyświetlaniem na niektórych przeglądarkach.

Ilmari Juutilainen urodził się 21 lutego 1914. Wczesne lata spędził w miejscowości Lieksa, następnie jego rodzina przeniosła się do miasta Sortvala na północnym brzegu jeziora Ładoga. Jego ojciec pracował na kolei, ale został ranny w wyniku wypadku w pracy. Jako chłopiec, Juutilainen miał okazję przyglądać się rozwojowi lotnictwa, gdyż wielu pilotów hydroplanów korzystało z baz lotniczych w Sortvala i Kasinhäntä. Fińskie Siły Powietrzne zostały utworzone w marcu 1918 roku, a Juutilainen miał to szczęście, że otoczony był pilotami z tej raczkującej jeszcze formacji, w czasie kiedy się rozwijała i rozrastała. Duży wpływ na rozwój zainteresowań młodego Ilmari miała również książka pt.: „Pilot czerwonego myśliwca” – autobiografia asa myśliwskiego z okresu pierwszej wojny światowej Manfreda von Richthofen, napisana na krótko przed jego śmiercią. Juutilainen w wieku kilkunastu lat dołączył do Ochotniczego Związku Obrony Nadmorskiej.

W wieku 18 lat odbywał służbę wojskową w korpusie komunikacyjnym, gdzie został przeszkolony na telegrafistę. Po zakończeniu służby, Juutilainen przeniósł się do Jyväskylä w środkowej Finlandii, gdzie zdobył cywilną licencję pilota w szkole lotniczej braci Karhumäki. W roku 1935, po zakończeniu tego szkolenia, po raz kolejny zaciągnął się do wojska. Rok później złożył podanie o przydział do lotnictwa, na co dostał zgodę. Mając na uwadze jego wcześniejszą służbę, jak również doświadczenie w lotnictwie cywilnym, Juutilainen został dowódcą grupy biorącej udział w kursie lotniczym. W związku z tym, wiele razy był karany za przewinienia popełniane przez swoich podwładnych w czasie kursu szkolenia podstawowego trwającego cztery miesiące. Jednak on sam nie pozostawał też bez winy: pewnego razu został ukarany za przewinienie typowe dla wszystkich młodych pilotów – lot na niskim pułapie bez zgody przełożonego.

W maju 1937 roku Juutilainen dostał przydział do swojej pierwszej eskadry, gdzie latał jako pilot podoficer w samolocie zwiadowczym. W tym samym roku ożenił się, a rok później żona urodziła mu syna. W czasie lotów zwiadowczych Juutilainen wykazał się dużymi umiejętnościami i w marcu 1939 roku dostał przydział do 24 eskadry pod dowództwem Gustava Magnussona, wyposażonej w samoloty Fokker D.XXI. Powszechnie uznaje się, że 24 eskadra jako pierwsza na świecie przyjęła na stałe formację czterech palców jako podstawową formację bojową, dającą dużo większe możliwości manewrowania w odróżnieniu od mało elastycznej formacji klucza, powszechnie używanej w okresie międzywojennym i na początku II wojny światowej.

Trzy miesiące po wybuchu II wojny światowej, siły radzieckie przekroczyły granicę fińską, rozpoczynając wojnę zimową. Związek Radziecki obawiał się Finlandii, która, będąc swoistą "trampoliną" Niemiec, mogła przystąpić do ofensywy i szybko zagrozić miastu Leningrad; Finlandczycy oczywiście chcieli za wszelką cenę obronić swój naród. Juutilainen oddał swoje pierwsze strzały (używając do tego celu karabinu maszynowego Lewis), w czasie ataku na bazę lotniczą – w której przebywał – przez bombowce SB-2 w grudniu 1939. Juutilainen latał jako skrzydłowy porucznika Eino Luukkanena, dowódcy trzeciego klucza eskadry (3/LeLv 24). 19 grudnia 1939, Juutilainen zestrzelił swój pierwszy samolot — bombowiec DB-3. Po dwunastu dniach zestrzelił pierwszy w życiu myśliwiec — I-16. Juutilainen lubił swój samolot D.XXI, lecz kiedy przesiadł się na zdobycznego I-16, stwierdził, że woli radziecki myśliwiec. Juutilainen spędził początkową część wojny, broniąc północno-wchodniej części jeziora Ladoga, gdzie jako oficer piechoty, służył jego starszy brat Aarne — weteran Legii Cudzoziemskiej. Głównym celem lotów Juutilainena był atak na radzieckie cele naziemne; szczególnie na początku marca 1940 — wykonał on jedenaście lotów bojowych przeciwko tym celom; po pewnym czasie stwierdził, że był zszokowany możliwością zobaczenia z bliska tego, jak duże szkody jego broń wyrządza ludzion, a nie, jak większość myślała, tylko maszynom. W czasie wojny zimowej, kiedy Juutilainen był skrzydłowym, osłaniającym lidera, odnotował on dwie potwierdzone, zwycięskie walki powietrzne, oraz jedną podzieloną wraz z kompanem.

Działania wojenne zostały zakończone 12 marca, przez podpisanie moskiewskiego traktatu pokojowego; Finlandia mogła zachować suwerenność, lecz miała poddać swoje tereny pod zwierzchnictwo Związkowi Radzieckiemu. Z powodu napiętych stosunków ze Związkiem Radzieckim, a także groźbą ponownego konfliktu zbrojnego, Finlandia niechętnie zdecydowała się przyjąć pomoc od nazistowskich Niemiec, we wrześniu 1940; było to spowodowane planowaniem przez Hitlera ataku na Związek Radziecki. Wraz z rozpocząciem niemieckiej inwazji, 22 czerwca 1941, Finlandia była uznawana za sojusznika Hitlera i po trzech dniach, Juutilainen, wraz ze swoją eskadrą, znów walczył przeciwko ZSRR, rozpoczynając pierwszą, fińską ofensywę, ochrzczoną przez nich Wojną Kontynuacyjną. Latając myśliwcem Brewster Buffalo, w LeLv 24, Juutilainen zestrzelił 13 samolotów wroga w 1941, a w 1942 kolejne 21. W jego powojennych dziełach, Juutilainen bardzo zachwalał myśliwiec Buffalo, kładąc duży nacisk na jego szybkość i zwrotność.

Trzeci lot eskadry nr 24 jest znany jako "Walka Rycerzy"; było to spowodowane faktem, że Juutilainen i jego dwóch kompanów zostało odznaczonych najwyższym odznaczeniem militarnym — Krzyżem Mannerheima. Juutilainen został nim uhonorowany 26 kwietnia 1942, wraz z awansem na starszego sierżanta. Był trzecim pilotem Fińskich Sił Powietrznych, który otrzymał to odznaczenie. 18 sierpnia, Juutilainen zestrzelił trzy samoloty I-16 w czasie jednej potyczki. Przez zagraniczną pomoc i wsparcie w postaci samolotów dla Związku Radzieckiego, Juutilainen i jego towarzysze musieli stawić czoło coraz to większej różnorodności samolotów przeciwnika — przypomina on później, że widział kilku bardzo dobrych, sowieckich pilotów, jednak generalnie wierzył, że fińscy piloci mieli lepiej rozwinięte umiejętności strzeleckie. Stwierdził on także, że z wszystkich samolotów przeciwko którym walczył, najturniejszymi do pokonania były Ła-5, Jak-9 i Spitfire.

8 lutego 1943 roku, Juutilainen został wybrany na założyciela jedneej z nowych eskadr myśliwskich: LeLv34. Akceptując teraz niemiecką pomoc sprzętową, eskadra Juutilainena wyposażona została w myśliwce Messerschmitt Bf-109 G2 – kolejny wielki krok naprzód w dziedzinie budowy myśliwców. Z pierwszych wrażeń Juutilainena przy odbiorze maszyny w Werneuchen wyłaniał się obraz maszyny niezwykle agresywniej – znacznie bardziej od samolotów, którymi latał poprzednio. Zaraz po powrocie na front, zestrzelił myśliwiec Ła-5 – maszynę znacznie bardziej zwrotną od 109 G – i kilka Iłów-2, które najłatwiej było atakować od góry i boku, gdzie tylny strzelec nie był w stanie skierować karabinu. 30 czerwca 1944 roku Juutilainen zestrzelił sześć samolotów podczas jednego wylotu: był to niezwykły wyczyn, którym jednak nie chwalił się po wojnie – wskazywał, iż doszło do tego w trzech osobnych starciach.

W lipcu otrzymał kolejny Krzyż Mannerheima. Ostatnie zestrzelenie podczas Wojny Kontynuacyjnej Juutilainen zaliczył 3 września 1944 roku, gdy zestrzelił radziecki samolot transportowy niedaleko Nurmijärvi. Było to jego 94. zwycięstwo – stał się więc najskuteczniejszym asem II Wojny Światowej spoza Luftwaffe – sam Juutilainen uważał, iż zestrzelił nawet do 30 samolotów więcej – nie mógł tego jednak potwierdzić ze względu na częste samotne loty. Następnego dnia Finlandia i Związek Radziecki podpisały zawieszenie broni. Tak samo jak w wypadku Wojny zimowej, Finlandia zachowała suwerenność za cenę strat terytorialnych na rzecz ZSRR. Po wojnie Juutilainen pozostał w Fińskich Siłach Powietrznych do roku 1947, po czym rozpoczął karierę w lotnictwie cywilnym. Zakupił samolot de Havilland Tiger Moth, którym latał regularnie do lat 50. Juutilainen był pamiętany przez kolegów jako otwarty lotnik i gracz drużynowy, któremu radość sprawiało wspólne polowanie – był również abstynentem i nie palił. Ostatni lot odbył na tylnym siedzeniu myśliwca F/A-18 Hornet Fińskich Sił Powietrznych w roku 1997; zmarł w swoim domu w mieście Tuusula dwa lata później, w dniu 85 urodzin.

Zdjęcia pochodzą z fińskiego archiwum wojennego SA-kuva.

Skóra użytkownika dla Bf-109G-2 (MT-222), w którym Juutilainen zaliczył 18 zwycięstw. Skóra autorstwa JST

Znak Fińskich Sił Powietrznych - zostanie wprowadzony wraz z najbliższą łatką.

Czytaj więcej:

Oglądaj Air Superiority 2024 i odbieraj wyjątkowe nagrody z Twitch Drops!

Dzień Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych: Świętuj z nowym oznaczeniem!