Będąc członkiem organizacji młodzieżowej Komsomoł, otrzymał wsparcie swojej pasji dla lotnictwa. Zaciągnąwszy się w szeregi Wojskowych Sił Powietrznych, w marcu 1934 roku rozpoczął oficjalne szkolenie na pilota wojskowego w szkole lotnictwa w Odessie, które ukończył rok później, a następnie został przydzielony do swojej pierwszej eskadry stacjonującej w okolicach Leningradu.

Konflikt zbrojny, który w listopadzie 1939 roku wybuchł pomiędzy Związkiem Radzieckim a Finlandią, przyniósł Pokryszewowi awans do stopnia podporucznika. Wykonał on w czasie trwania wojny zimowej 105 lotów bojowych i podczas jednego z nich zaliczył swoje pierwsze zestrzelenie — 18 grudnia podczas obrony formacji radzieckich bombowców w okolicach Wyborga zwyciężył w pojedynku powietrznym z pilotem zasiadającym za sterami Fokkera D.XXI. Co prawda podczas starcia sam został trafiony ogniem prowadzonym z ziemi, lecz zdołał wykonać przymusowe lądowanie. Pięć dni później na swoim koncie zapisał kolejne zwycięstwo w powietrzu.

Moskiewski traktat pokojowy z marca 1940 roku przyniósł przerwę w działaniach wojennych, ale Pokryszew wkrótce miał ponownie stanąć twarzą w twarz z wrogiem. Niemiecka inwazja na Związek Radziecki, która rozpoczęła się w czerwcu 1941 roku, sprawiła, że porucznik Pokryszew, służący w 158 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (IAP), znów wrócił do walki. Prący naprzód Niemcy wykorzystywali miażdżącą przewagę, jaką dawał im element zaskoczenia, i niszczyli całe pułki Wojskowych Sił Powietrznych ZSRR, zanim zdążyły one poderwać swoje maszyny do lotu. W konsekwencji ci, którzy zdołali przetrwać pierwsze fale ataków, dzień po dniu musieli siadać za sterami maszyn, często przeciwstawiając się przeważającej sile wroga. 158 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, będący częścią 39 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego (IAD), stoczył jedne z najcięższych walk w okolicach Leningradu.

25 czerwca Pokryszew, pilotując Jaka-1, dojrzał bombowiec Junkers 88. Podjął pościg i zdołał wypracować sobie przewagę wysokości, a następnie z atakiem lotu nurkowego posłał swoją ofiarę ku ziemi. 29 czerwca zestrzelił kolejne dwa niemieckie samoloty, a 3 lipca zaliczył następne podwójne zwycięstwo. Walcząc wciąż z przeciwnikami dysponującymi przewagą liczebną i znajdując się w trudnym położeniu wobec nowoczesnych niemieckich maszyn, myśliwce 39 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego często zmuszone były do podejmowania walki z samolotami Bf 109 z JG 54. W sierpniu 1941 roku radzieccy piloci zgłosili już 213 strąceń niemieckich maszyn w rejonie swoich działań, z czego połowa z nich przypadała na 39 Dywizję, a 4 na konto Pokryszewa.

W końcu przejął dowództwo nad eskadrą ze 154 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego dowodzonego przez majora Matwiejewa. Był to jeden z pierwszych radzieckich pułków, w którym znalazły się dostarczone przez Amerykanów w ramach umowy lend-lease samoloty P-40 Tomahawk. Opinie sowieckich pilotów na temat tej maszyny były różne. Co prawda oferowała ona większy zasięg w stosunku do Jaków-1 i MiG-ów 3 oraz zapewniała lepszą widoczność z kabiny, lecz jej prędkość wznoszenia uważana była za niewystarczającą, a liczne awarie jednostek napędowych sprawiały, że niektórzy piloci nie potrafili jej zaufać. Niemniej jednak Pokryszew i jego koledzy potrafili wykorzystać zalety tej konstrukcji i odnieśli wraz z nią kilka znaczących sukcesów.

17 grudnia 1941 roku — prawie równo dwa lata po swoim pierwszym zwycięstwie — Pokryszew zestrzelił samolot Bf 109 F pilotowany przez kpt. Juliusa von Sellę z JG 54 — asa z 15 zwycięstwami na koncie. Niemiec szczęśliwie przeżył starcie z radzieckim oponentem, jednak dostał się do niewoli. W 1942 roku pułk został przezbrojony i na jego stan wprowadzono nowsze maszyny P-40E Kittyhawk, które dysponowały lepszym uzbrojeniem, bowiem o ich sile ognia stanowiło sześć karabinów maszynowych kalibru 12,7 mm (.50″). To właśnie na tych maszynach piloci ze 154 Pułku w kwietniu 1942 roku wzięli udział w zmasowanej batalii powietrznej nad strategicznie ważnym portem w Kronsztadzie.

Pokryszew wraz ze swoim towarzyszem, asem myśliwskim Andriejem Chirkowem, uznawany był za osobę odpowiedzialną za tworzenie i adaptowanie taktyk do walk myśliwskich w regionie. Obaj analizowali zalety tradycyjnej formacji klucza, składającej się z trzech samolotów, oraz stosowanej przez Luftwaffe formacji pary, w której skład wchodził prowadzący i skrzydłowy. Prócz pionierskich zmian w radzieckiej taktyce walki powietrznej Pokryszew dał również impuls do poprawienia komunikacji, która według niego odgrywała znaczącą rolę podczas współpracy między pilotami uczestniczącymi w walce.

W lipcu 1942 roku na koncie zwycięstw kpt. Pokryszewa widniało już 11 samodzielnych zestrzeleń i 7 dzielonych. W listopadzie tego samego roku pułk, w którym służył, otrzymał elitarny przedrostek „Gwardyjski”, stając się 29 Gwardyjskim Pułkiem Lotnictwa Myśliwskiego (GvIAP). Luty 1943 roku przyniósł Pokryszewowi upragniony medal i tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, który otrzymał za dowodzenie eskadrą na leningradzkim niebie, i tym samym dołączył do panteonu radzieckich asów przestworzy, stając się znanym w całym kraju.

Już w stopniu majora Pokryszew objął dowodzenie nad 159 IAP z 275 IAD wyposażonym w Ławoczkiny Ła-5 i pozostał na froncie leningradzkim aż do końca wojny. Przez cały okres swojej służby podczas wojny wykonał 282 loty bojowe, z których 50 zakończyło się podjęciem akcji przeciw wrogowi. Podczas nich zaliczył 22 samodzielne zwycięstwa powietrzne i 7 dzielonych.

Po zakończeniu działań wojennych Pokryszew pozostał w Wojskowych Siłach Powietrznych aż do 1961 roku, gdy odszedł na emeryturę w randze generała brygady. Podczas swojej imponującej kariery wojskowej został odznaczony Orderem Lenina, dwukrotnie Orderem Czerwonego Sztandaru i również dwukrotnie otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Po zakończeniu służby pracował w dyrekcji leningradzkiego lotnictwa. Zmarł w sierpniu 1967 roku dwa dni przed 53. urodzinami. Jego ciało zostało przetransportowane do rodzinnej wioski, Hołej Prystani, i tam złożone do grobu.

Pokryszew, jak wielu radzieckich asów myśliwskich, został zapamiętany raczej ze względu na swoje umiejętności dowódcze i taktyczne, a nie z powodu indywidualnych osiągnięć lotniczych. Był spokojnym pilotem o chłodnym umyśle, którego sukcesy były wynikiem poznania i opanowania własnej maszyny, obserwowania wroga i jego zachowania na niebie. Nigdy się nie popisywał, a swoje zadania wykonywał z żelazną dyscypliną i koncentracją przy udziale pracy zespołowej, którą cenił bardziej niż wykonywanie sztuczek i akrobacji.

O Autorze

Mark Barber, Konsultant Historyczny War Thunder Mark Barber jest pilotem Brytyjskiej Royal Navy. Jego pierwsza książka została opublikowana przez Osprey Publishing w 2008 roku, następnie napisał kilka tytułów dla Ospray i publikacji dla kilku magazynów, takich jak Brytyjski topowy magazyn poświęcony tematyce lotnictwa FlyPast. Jego główne dziedziny zainteresowań to Brytyjskie Lotnictwo Morskie podczas I i II Wojny Światowej oraz Dowództwo Myśliwskie RAF podczas II Wojny Światowej. Obecnie współpracuje z Gaijin jako konsultant historyczny, wspomagając funkcjonowanie Sekcji Historycznej War Thundera (forum) oraz rubryki As Miesiąca.

Zespół War Thunder