Hawker Hurricane Mk. IIB

1 kwietnia tego roku, brytyjskie Królewskie Siły Powietrzne obchodzą 97 rocznicę urodzin. Ponieważ RAF został stworzony w ostatnich miesiącach pierwszej wojny światowej, to każdy z najlepszych asów lotnictwa Wielkiej Brytanii i Wspólnoty Narodów odniósł większość swoich zwycięstw jako pilot lotnictwa armii lub marynarki. Z tego powodu najlepszym asem RAF-u jest pilot służący podczas drugiej wojny światowej. Przez wiele lat to inny legendarny pilot Spitfire’a, „Johnnie” Johnson, był uważany za lotnika z największą liczbą odniesionych zwycięstw. Jednakże była też stosunkowo nieliczna grupa pilotów, która walczyła na prawie już całkiem zapomnianym teatrze działań. Dzielnie stawiali czołga nieprzyjacielowi pomimo nierównych szans i ograniczonego wsparcia, osłaniając każdego dnia wycofujące się siły lądowe. Większość dokumentów została zniszczona podczas odwrotu z Grecji, dlatego wiele lat zajęło historykom skompletowanie faktów i stwierdzenie, co się tak naprawdę stało z Hurricane’ami pod dowództwem południowoafrykańskiego majora „Pata” Pattle’a.

Marmaduke ‘Pat’ Pattle

Marmaduke Thomas St. John Pattle urodził się w Butterworth, mieście położonym blisko południowo-wschodniego wybrzeża Afryki Południowej. Był Południowoafrykańczykiem w drugim pokoleniu, a zarówno jego ojciec jak i dziadek byli żołnierzami, którzy po ukończeniu służby znaleźli legalne zajęcie. Jako młodzieniec Pattle był uważany przez nauczycieli za radosnego chłopca, ale pozbawionego motywacji i nie będącego stworzonym do ciężkiej pracy. Jednak był on zapalonym sportowcem, a także posiadał smykałkę do techniki. Jego wczesne zainteresowanie się modelami Mecanno (mechaniczne zabawki do samodzielnego składania) przerodziło się w majsterkowanie przy silnikach i nauczenie się prowadzenia samochodu w stosunkowo młodym wieku. Pattle złożył wniosek o przyjęcie do Południowoafrykańskich Sił Powietrznych w 1932 roku. Czekając na rozpatrzenie wniosku pracował na stacji benzynowej, a następnie w kopalni złota. Jego pierwszy lot miał miejsce podczas pracy w tejże kopalni, gdzie pilotował firmowy samolot zaopatrzeniowy.

Wywiad z Pattlem dotyczący przyjęcia do SAAF odbył się w marcu 1933 roku. Niestety został odrzucony. Pozostał nieugięty, kontynuował pracę i sam wykupił sobie lekcje latania mając w planie ponowne zgłoszenie. Pattle dołączył do nowo utworzonego, na początku Wielkiego Kryzysu, Specjalnego Batalionu Służbowego, stworzonego celem zapewnienia młodym ludziom możliwości uzyskania zawodu. Po zobaczeniu reklamy brytyjskiego RAF-u opisującej aktywną rekrutację pilotów z krajów Wspólnoty Narodów. Pattle wyjechał do Londynu, gdzie pomyślnie przeszedł proces rekrutacji. Jego szkolenie rozpoczęło się w czerwcu 1936 roku.

Pomyślnie przeszedł przez szkolenie, zwłaszcza w części dotyczącej mechaniki. Pattle został wybrany na pilota myśliwca po zostaniu ocenionym jako nadzwyczajny student. Dołączył do 80 Eskadry latającej na myśliwcach Gloster, stacjonującej w RAF Kenley, przed jej przeniesieniem do bazy RAF Debden w hrabstwie Essex. Oskarżenia z dzieciństwa o nieróbstwo szybko okazały się nieprawdziwe. Pattle odnalazł w RAF swoje powołanie i był chwalony zarówno jako pilot, jak i oficer. Jego awans na podporucznika został zatwierdzony w lipcu 1937 roku, a jego zdolności do pracy sztabowej doprowadziły do mianowania go na adiutanta eskadry. W kwietniu 1938 roku, Pattle przeszedł swój chrzest bojowy, gdy jego eskadrę skierowano do Egiptu. Przeprowadziła ona tam ataki na cele naziemne przeciwko rebeliantom opierającym się brytyjskiej władzy kolonialnej.

Wrak Fiat CR.42, Północna Afryka,  około 1940/41 r. Pattle zestrzelił 14 maszyn tego typu — najwięcej spośród swoich zestrzeleń.

Kiedy wybuchła wojna we wrześniu 1939 roku, Pattle pełnił już obowiązki dowódcy klucza. Jednakże, pomimo aktywnego zaangażowania Dowództwa Myśliwskiego RAF w Kampanię francuską, norweską i w Bitwę o Anglię, 80 eskadra ciągle pozostała w Egipcie. Przez prawie rok obserwowała wojnę z oddali nie biorąc udziału w wojnie powietrznej.

Wraz z przystąpieniem Włoch do drugiej wojny światowej w czerwcu 1940 r., brytyjskie siły w Północnej Afryce wkroczyły do akcji przeciwko wojskom Mussoliniego. Jednakże 80 Eskadra nie weszła do boju, aż do sierpnia, kiedy to otrzymała rozkaz zastąpienia na linii frontu 33 Eskadry. Klucz „B” pod dowództwem Pattle’a został przeniesiony w pobliże libijskiej granicy do Sidi Barrani. Podczas swojej pierwszej walki Pattle zgłosił strącenie Bredy Ba 65 i Fiata Cr.42, ale w zamian sam został zestrzelony przez włoski myśliwiec. Warto zauważyć, że był on pilotowany przez nikogo innego jak samego Franco Lucchiniego. Pattle ratował się skokiem na spadochronie, ale już 4 dni później zestrzelił kolejne 2 Fiaty Cr.42. Na początku września został awansowany do stopnia kapitana.

Pattle (szósty od prawej, odpoczywa oparty na łokciu), z 33 Eskadrą. 1941 r.

Po okresie krótkiego wytchnienia od walki, związanego z przezbrojeniem na nowsze Gladiatory Mk. II, 80 Eskadra została w listopadzie przerzucona do greckich Aten celem walki z włoskimi siłami. Gladiatory walczyły regularnie z włoskim przeciwnikiem i zaczęły napotykać coraz więcej nowszych modeli samolotów wroga, takich jak trójsilnikowe bombowce SM.79 i myśliwce Fiat G.50. Jednakże większość przeciwników 80 Eskadry stanowiły dwupłaty, tak więc obszar Morza Egejskiego był jednym z ostatnich miejsc w historii, gdzie dochodziło do częstych walk pomiędzy dwupłatowcami. Do końca roku Pattle zgłosił 14 zestrzeleń, jak też wiele zwycięstw grupowych, prawdopodobnych i samolotów uszkodzonych.

W końcu miesiąca dowódca 80 eskadry, major William Hickey, zginał w boju po wyskoczeniu z samolotu na spadochronie nieszczęśliwie zajętym już przez płomienie. Ten wypadek był widziany przez Pattle’a i jego kolegę, asa Williama Vale’a. Pattle był więc zmuszony wziąć na swoje barki jeszcze większą odpowiedzialność dowódcy zmęczonej i skołatanej eskadry. W lutym 1941 roku został on odznaczony Zaszczytnym Krzyżem Lotniczym. Już tydzień później jego eskadra została przezbrojona w myśliwce Hawker Hurricane. Pattle zestrzelił G.50 już pierwszego dnia w nowym myśliwcu. Ostatniego dnia miesiąca zgłosił jeszcze 4 zestrzelenia i jedno prawdopodobne.

W marcu Pattle otrzymał Zaszczytny Krzyż Lotniczy po raz drugi oraz został awansowany na majora, przejmując dowództwo nad 33 Eskadrą, która również działała na terenie Grecji. Jego przybycie do jednostki nie było dobrze widziane przez zmęczonych lotników, pośród których wielu wierzyło, że to jeden z nich powinien przejąć dowództwo zamiast osoby z zewnątrz. Niemniej jednak Pattle po przybyciu jasno wyraził jego oczekiwanie zachowania wysokich standardów zarówno w powietrzu jak i na ziemi. Później w tym miesiącu eskadra została przeniesiona do Larisy.

W kwietniu Luftwaffe wkroczyła na Bałkany. Z malejącą liczbą pilotów, samolotów i zaopatrzenia, Hurricane’y RAF-u wciąż kontynuowały walkę napotykając nowego, niezmęczonego przeciwnika. 6 kwietnia Hurricane’y z jednostki Pattle’a starły się z ośmioma Bf109 i zestrzeliły 5 bez strat własnych, z tego dwa przyznano Pattle’owi. Doświadczeni, lecz wyczerpani piloci kontynuowani walkę przeciw przytłaczającemu przeciwnikowi przez miesiąc. 19 kwietnia Pattle w jeden dzień zestrzelił 6 samolotów. Następnego dnia, podczas alianckiego odwrotu z regionu, Pattle poprowadził ostatnie myśliwce RAF-u w bój nad portem w Pireusie. Gorączkował z powodu choroby, ale zdołał zestrzelić 3 samoloty w ciągu dnia. Podczas wieczornego rajdu wroga, Pattle podobno zwlekł się z miejsca, gdzie leżał pod kocem mając dreszcze i chwiejąc się wsiadł do Hurricane’a ignorując okrzyki kolegów wzywających go do pozostania na ziemi. Kiedy Bf 110 ostrzeliwały jego lotnisko, Pattle wzbił się w powietrze prowadząc do walki resztki 33 i 80 Eskadry. Ostatnie 15 Hurricane’ów, w tym jeden prowadzony przez nowo przybyłego, a później cieszącego się międzynarodowym uznaniem pisarza książek dla dzieci, Roalda Dahla, spotkało rajd około 90 wrogich samolotów. Pattle najprawdopodobniej zestrzelił Bf 109 i Bf 110, ale potem już nie był nigdy więcej widziany. Tego dnia stracono 5 Hurricane’ów wraz z 4 pilotami, którzy zginęli lub zaginęli. Różni historycy próbowali dopasować do siebie różne materiały dotyczące tej ostatniej bitwy. W efekcie obecnie uważa się, że najprawdopodobniej Pattle został zestrzelony przez parę Bf 110, które złapały go pułapkę, gdy próbował zapewnić wsparcie innemu Hurricane’owi.

W jednej z nadchodzących aktualizacji, wprowadzimy do War Thunder oznaczenie 80 Eskardy RAF:

Oznaczenie wykonał Jej 'CharlieFoxtrot' Ortiz

O Autorze:

Mark Barber, Konsultant Historyczny War Thunder Mark Barber jest pilotem Brytyjskiej Royal Navy. Jego pierwsza książka została opublikowana przez Osprey Publishing w 2008 roku, następnie napisał kilka tytułów dla Ospray i publikacji dla kilku magazynów, takich jak Brytyjski topowy magazyn poświęcony tematyce lotnictwa FlyPast. Jego główne dziedziny zainteresowań to Brytyjskie Lotnictwo Morskie podczas I i II Wojny Światowej oraz Dowództwo Myśliwskie RAF podczas II Wojny Światowej. Obecnie współpracuje z Gaijin jako konsultant historyczny, wspomagając funkcjonowanie Sekcji Historycznej War Thundera (forum) oraz rubryki As Miesiąca.