'Jagdpanzer 38(t) 'Chwat', zdobyty podczas Powstania Warszawskiego 2 sierpnia, 1944 r. Kamuflaż przygotowany przez RazNaRok | Pobierz Tutaj

W grudniu 1943 roku, odbyła się konferencja Sztabu Generalnego Wojsk Lądowych III Rzeszy. Jej tematem było opracowanie projektu lekkiego i taniego w produkcji niszczyciela czołgów. Aby uniknąć problemów technicznych, nowy pojazd zdecydowano się oprzeć na podwoziu czołgu lekkiego Panzer 38(t) – była to sprawdzona platforma, do której wciąż dostępnych było wiele części zamiennych. Fabryka BMM w Pradze otrzymała zadanie skonstruowania nowego pojazdu. Projekt nowej maszyny zaakceptowano w grudniu 1943 roku, zaś w marcu roku 1944 do testów gotowe były pierwsze prototypy. Dzięki użyciu sprawdzonych komponentów testy nie trwały długo i już w kwietniu zadecydowano o rozpoczęciu produkcji seryjnej. Oryginalnie, nowy pojazd znany był jako Jagdpanzer 38(t) für 7,5 cm PaK 39 L/48. W wielu źródłach błędnie podaje się nazwę pojazdu jako „Hetzer” („Podżegacz”) - w rzeczywistości nazwa ta zarezerwowana była dla prototypowego niszczyciela czołgów E-10, projektowanego w tej samej fabryce.

"Chwat" jako część barykady na Szpitalnej przy ul. Boduena.

Nowy pojazd był konstrukcją dość interesującą. Konstrukcja miała niewielkie rozmiary – zaledwie 1,85 m wysokości i 2,63 m szerokości. Przednia płyta pancerza miała grubość 60 mm i nachylona była pod kątem 60 stopni – dolna przednia płyta miała taką samą grubość, choć jej kąt nachylenia od płaszczyzny poziomej wynosił 40 stopni. Boczny pancerz pojazdu miał grubość zaledwie 20 mm. Grubość pancerza tylnego wyniosła zaledwie 10 mm.

Głównym uzbrojeniem nowego pojazdu była sprawdzona armata PaK 39 L/48 kal. 75 mm. Przy użyciu standardowych pocisków PzGr. 39, możliwe było przebicie 82 mm pancerza pochylonego o 30 stopni z odległości 1 kilometra. Za uzbrojenie drugorzędne służył jeden karabin maszynowy MG 34 kal. 7,62 mm, obsługiwany zdalnie przez dowódcę. Pojazd ważył 16 ton i napędzany był sześciocylindrowym benzynowym silnikiem Praga AE 2800 o mocy 150 koni mechanicznych. Pozwalało to na osiągnięcie maksymalnej prędkości 40 km/h na ubitej drodze oraz 13 km/h w terenie. Pojazd ten obsługiwany był przez czteroosobową załogę, składającą się z dowódcy, działonowego, kierowcy i ładowniczego.

Pierwsze niszczyciele czołgów Jagdpanzer 38(t) dotarły do jednostek frontowych w lipcu 1944 roku. Szybko sprawdziły się w boju zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie. Dzięki niewielkim rozmiarom pojazd ten łatwo wtapiał się w otoczenie i był dość trudnym celem do trafienia. Jego działo było w stanie radzić sobie z radzieckimi i alianckimi pojazdami, zaś jego przedni pancerz był w większości nieprzebijalny dla dział przeciwnika. Od kwietnia 1944 roku do końca wojny wyprodukowano około 2800 sztuk tego pojazdu, również w wersji dowódczej i jako pojazd inżynieryjny Bergepanzer 38(t). Produkcję tego czołgu, pod nazwą ST-I, kontynuowano po wojnie w Czechosłowacji aż do lat 60. Prawie 150 modeli tego pojazdu otrzymała armia Szwajcarii, która używała ich pod nazwą G-13.

W War Thunder, Jagdpanzer 38(t) jest niemieckim niszczycielem czołgów o Ocenie Bitewnej 4,7. Pojazd ten kończy gałąź pojazdów opartych na podwoziu czołgu PzKpfw. 38(t) i wraz z pojazdami StuG III G i Jagdpanzer IV stanowi „Świętą Trójcę” niemieckich niszczycieli czołgów obecnego poziomu. W porównaniu z rówieśnikami, Jagdpanzer 38(t) jest mniej mobilny, aczkolwiek posiada takie same działo i najlepszy pancerz – przednia płyta pancerna posiada efektywną grubość od 101 do 138 mm, zaś dolna płyta posiada efektywną grubość od 84 do 91 mm pancerza. Pietą achillesową tej maszyny jest z pewnością pancerz boczny o grubości zaledwie 20 mm. Maksymalna prędkośc tego pojazdu wynosi 42 km/h i jest osiągalna w czasie 17 sekund.

Hetzer przy skrzyżowaniu ul. Boduena i Szpitalnej. Na pancerzu siedzi prawdopodobnie rtm. Roycewicz. (fot. NAC)

Siła ognia tej maszyny jest wystarczająca. Podstawowe pociski wystrzeliwane z działa PaK 39 są w stanie przebić 117 mm pancerza z odległości 10 metrów. Dodatkowo możliwe jest odblokowanie pocisków podkalibrowych PzGr. 40 o maksymalnej penetracji 152 mm i pocisków kumulacyjnych Hl.Gr 38B o stałej penetracji 80 mm pancerza. Z wytrenowaną załogą czas przeładowania działa wynosi 7,6 sekundy.

Jagdpanzer 38(t) jest czystej krwi niszczycielem czołgów. Idealną taktyką jest znalezienie dobrze osłoniętego miejsca i atakowanie przeciwników na średnim i dalekim dystansie.Bardzo ważną częścią gry tą maszyną jest nie tylko kontrolowanie otoczenia, ale również osłona dolnej płyty pancernej – pociski przebijające ją często oznaczają zniszczenie skrzyni biegów. Kierowca Jagdpanzera 38(t) powinien również uważać na flanki – za cienkim pancerzem bocznym znajduje się magazyn amunicji.

W wypadku spotkania pojazdu Jagdpanzer 38(t) należy skupić się na ostrzale dolnej płyty pancernej. Inna opcją jest załadowanie pocisku podkalibrowego i celowanie w przednią płytę pancerną – dobrze wycelowany pocisk może wyeliminować prawie całą załogę. Zawsze staraj się skracać dystans i flankować przeciwnika, aby zaskoczyć go.

Ogółem, Jagdpanzer 38(t) jest dobrym niszczycielem czołgów, zamieniającym mobilność na niewielki rozmiar i solidny pancerz. Mimo, że jest zakończeniem linii pojazdów opartych na podwoziu czołgu PzKpfw 38(t), może być stawiany na równi z pojazdami StuG III G i Jagdpanzer IV.

Autor: Jan “RayPall” Kozák

Chcesz się dowiedzieć więcej na temat historii powstańczych pojazdów? Zapraszamy do lektury tego artykułu.

W jednej z nadchodzących aktualizacji, dodamy oznaczenie 'Chwat', które widniało na dziale pancernym 'Hetzer'

zdobytym podczas Powstania Warszawskiego w 1944 r. 

Oznaczenie przygotował Branislav 'InkaL' Mirkov

Zespół War Thunder