Hawker Typhoon Mk1a, No.26(Rhodesian)Sqn RAF, kamuflaż zrobiony przez OpInfo | Ściągnij tutaj

Historia Rodezyjskich Sił Powietrznych zaczęła się w 1935 roku, gdy w brytyjskiej kolonii, Południowej Rodezji, sformowano sekcję lotniczą podległą pod 1 Batalion Pułku Rodezyjskiego. Bazując na lotnisku Belvedere niedaleko Salisbury (obecnie Harare), nowa jednostka zaczęła szybko przyjmować nowych kadetów i szkolić ich na samolotach de Havilland Tiger Moth. Rok później stworzono Sekcję Powietrzną Sił Obrony Rodezji Południowej; nad rozwojem formacji czuwał pułkownik Arthur Harris – późniejszy dowódca RAF Bomber Command. W grudniu 1937 roku oddano do użytku lotnisko Cranborne, wyposażone w dwa pasy startowe, hangary i biura. W tym czasie na stanie jednostki znalazły się dwa bombowce Hawker Hart. W roku 1938 jednostkę lotniczą oddzielono od sił kolonialnych i nadano jej nazwę Jednostki Powietrznej Południowej Rodezji, którą dowodził kapitan Jimmy Powell. W maju 1938 pierwsza grupa kadetów ukończyła szkolenie pilotażowe.
 

Rodezyjska Lotnicza Szkolna Grupa w Południowej Rodezji, 1941-1945

W roku 1939 Rodezyjczycy otrzymali cztery samoloty Hawker Audax po czym zostali przebazowani do Nairobi w ramach mobilizacji do wojny z Niemcami, którą ogłoszono formalnie 3 września 1939 roku. Trzy dni później powołano do życia 1 Eskadrę Sił Powietrznych Południowej Rodezji. W październiku powołano do życia rodezyjską 266 Eskadrę wyposażoną w bombowce Fairey Battle; wysłano ją przy tym szybko do Anglii. Wzięła tam udział w lotach bojowych. Później otrzymała ona myśliwce Spitfire. Kolejna eskadra, o numerze 44, została stworzona jako jednostka bombowa i wzięła udział w rajdach na Calais, Augsburg, Kolonię i Kilonię. Początkowo wyposażona była w bombowce Handley Page Hampden, zaś od 1942 roku w bombowce Avro Lancaster. W tym czasie 1 Eskadra została przemianowana na 237 Rodezyjską Eskadrę RAF i przeniesiona do Afryki Wschodniej, gdzie stacjonowała w Kenii, Sudanie i Erytrei.
 

Po wojnie jednostki RAF stacjonowały w Rodezji, aż do stworzenia Sił Powietrznych Rodezji Południowej w dniu 28 listopada 1947 roku. W tym czasie siły te wyposażone były w samoloty treningowe de Havilland Tiger Moth i North American Harvard, jak i samoloty transportowe Avro Anson i de Havilland Rapide. Stan ten zmieniła dostawa myśliwców Spitfire Mk.22 w marcu 1951 roku. W latach 50. piloci Sił Powietrznych Południowej Rodezji otrzymali nowe samoloty odrzutowe – w roku 1955 myśliwce de Havilland Vampire, zaś w roku 1959 bombowce English Electric Canberra. Wkrótce jednak myśliwce Vampire zastąpione zostały maszynami Hawker Hunter, dostarczonymi w 1962 roku. W tym samym roku Rodezja otrzymała pierwsze śmigłowce – francuskie maszyny Aérospatiale Alouette III.
 

Piloci podczas szkolenia nad Południową Rodezją w 1943

Trzy lata później, po rozpadzie Federacji Rodezji i Niasy, Rodezja Południowa ogłosiła jednostronną niepodległość. Podczas wojny w Rodezji trwającej od 1964 do 1978 roku Rodezyjskie Siły Powietrzne wspierały z powietrza Armię, dając jej przewagę. Po wprowadzeniu embarga na dostawy broni Rodezyjczycy zmuszeni byli do używania samolotów takich jak C-47 Dakota czy de Havilland Vampire – maszyn w dużej mierze przestarzałych. Zwiększona aktywność terrorystyczna wymusiła również częste użycie śmigłowców.
 

W 1979 Rodezja rozpadła się dając początek nowemu państwu – Zimbabwe. W roku 1980, po reformach, powstały Siły Lotnicze Zimbabwe, aktywne po dziś dzień.
 

Autor: Jan “RayPall” Kozák