Sowiecki pilot macha skrzydłami aby amerykański pilot przerwał atak| Malowanie dla Jak-9 zrobione przez DrNooooo, Ściągnij tutaj

7 listopada 1944 roku, niedaleko miasta Niš w byłej Jugosławii doszło do potyczki pomiędzy amerykańskimi myśliwcami P-38 Lightning i radzieckimi maszynami Jak-3 i Jak-9 – był to niezwykły incydent pomiędzy dwoma sojuszniczymi siłami. O godzinie 10:00 radziecki 6 Gwardyjski Korpus Strzelecki poruszał się z miasta Niš w stronę Belgradu w długiej kolumnie pojazdów. Jednostka ta podążała śladem elitarnej Dywizji SS „Brandenburg”, której udało się wycofać z Jugosławii na Węgry. Niespodziewanie zauważono 36 samolotów P-38 Lightning lecących z zachodu. Radzieccy żołnierze zasalutowali amerykańskim maszynom. Nagle jednak rozpoczęła się tragedia – jedna z grup myśliwców zniżyła lot i zrzuciła bomby na kolumnę. Zginęło 37 radzieckich żołnierzy, a 31 zostało rannych – wśród nich był dowódca korpusu generał G.P. Kotow.

P-38 Lightnings w formacji

Na pobliskim lotnisku stacjonowało 9 myśliwców Jak-9 – natychmiast po ataku starały się wystartować – jeden z nich został jednak zniszczony na pasie startowym. Nie jest jasne, czy amerykański pilot nie zauważył czerwonej gwiazdy na jego ogonie, czy też po prostu ją zignorował. Osiem pozostałych Jaków zaczęło się ostro wznosić, strzelając do Lightingów powyżej, po czym zanurkowały, powtarzając atak. Lightningi krążyły powyżej, nie zniżając się. Walka trwała przez kolejne 15 minut – obydwie strony zgłosiły zestrzelenia, aczkolwiek do dziś nie wiadomo, ile było ich tak naprawdę – mówi się o od 3 do 7 strąconych P-38 i od 2 do 5 zniszczonych Jakach. Dopiero po tym jak jeden z radzieckich pilotów podleciał do grupy Lightingów i zamachał skrzydłami, ukazując namalowane na nich czerwone gwiazdy, Amerykanie odwołali atak i zawrócili.
 

Jak-9 podczas patrolu

Jedna z teorii mówi, iż Amerykanie mieli pierwotnie lecieć do Włoch, zaś błąd nawigacyjny dowódcy grupy zaprowadził myśliwce nad miasto Niš. Istnieje również teoria, iż atak ten był częścią Operacji „Ranger”, mającej na celu zniszczenie komunistycznej partyzantki Tito i zainstalowanie w Jugosławii rządu bardziej przyjaznego Zachodowi. Premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill był zagorzałym krytykiem tego planu, co wielokrotnie wypominał Williamowi Donovanowi, członkowi OSS. Jednak dopóki w archiwach USA i Rosji pozostaną utajnione dokumenty dotyczące tego ataku nie dowiemy się, czy była to część planu „Ranger”.
 

Niezależnie od powodu ataku, na szczęście nie wywołał on Trzeciej Wojny Światowej pomiędzy ZSRR a USA.
 

Sergej "NuclearFoot" Hrustic