By zająć Port Moresby, stolicę Nowej Gwinei, japońscy dowódcy zadecydowali, by najpierw wylądować po drugiej stronie wyspy. Desant we wioskach Buna i Gona we wschodniej części Nowej Gwinei miał miejsce 21 oraz 22 dnia lipca 1942 roku.

Australijscy żołnierze na Papui Nowej Gwinei

Operacja wspierana przez 25 Japońską Flotę Powietrzną, zakończyła się sukcesywnym desantem wojsk późnym wieczorem 21 lipca. Rankiem następnego dnia wojska lądowe zostały zaatakowane przez około sto alianckich myśliwców i bombowców, które uszkodziły statki jak również materiały wyładowane na plaży. Mimo to sama operacja japońska okazała się sukcesem. Wioska Buna była w ich rękach przez jeszcze kilka miesięcy.

Główne siły, które wylądowały w Gonie szybko przedarły się do kolejnej wioski, Kokody. Miejscowość ta była położona wysoko w górach Owen Stanley, oddalonych o połowę drogi między Buną, a Portem Moresby. Kokoda była również jedynym miejscem z pasem startowym między stolicą, a Buną.

Pochodzący z Papui Nowej Gwinei żołnierz  z Papuaskiej Brygady Piechoty

Japońscy zwiadowcy podążali w kierunku Kokody z wielką łatwością, nie wiedząc jednak że są obserwowani. Sierżant Katue z Papuaskiego Batalionu Piechoty, jednostki sformowanej z ludności lokalnej, z bliska śledził poczynania japońskich sił. Przebrany w tradycyjny, lokalny strój, z włosami i ciałem ubrudzonym w błocie wtopił się w lokalny krajobraz i nie wzbudzał niczyich podejrzeń.

Sierżant Katue zebrał cenne informacje dla PBP składającego się z 3 australijskich oficerów i 35 Papuasów którzy zdecydowali się urządzić zasadzkę na japońskie siły. Na miejsce zasadzki wyznaczono krętą ścieżkę ok. kilometra od wsi Awala.

23 lipca, miało miejsce pierwsze starcie pomiędzy Japończykami i Aliantami w Papui. Większość oddziału PBP zaczaiła się na małym wzniesieniu z widokiem na trakt którego używali Japończycy. Reszta członków jednostki zdjęła swe mundury i ukryła się w dżungli w pobliżu miejsca zasadzki.

Japoński moździerz w akcji na Papui Nowej Gwinei

Kiedy Japońscy zwiadowcy przybyli na swoich rowerach, zostali zabici po cichu przez Papuasów. Ciała i rowery zwiadowców zostały wrzucone do pobliskiej zatoczki.

Kiedy przybyły główne siły, zasadzka była gotowa, żołnierze PBP otworzyli ogień do Japończyków ze wszystkiego co mieli. Kilku Japońskich żołnierzy padło od pierwszych strzałów , ale doświadczeni żołnierze szybko zareagowali i obrzucili pluton PBP granatami i rozpoczęli ostrzał z lekkich moździerzy. Po opróżnieniu magazynków, pluton PBP przerwał walkę i wycofał się do dżungli.

W Papui Nowej Gwinei 23 lipca to dzień pamięci o żołnierzach którzy polegli w tym dniu w pobliżu wsi Awala.

Zespół War Thunder