F2A-1 Buffalo Thacha zestrzeliwuje japońskie Zero

Urodzony 19 kwietnia 1905 w Pine Buff w Arkansas, John Smith Thach był synem dwójki nauczycieli. Idąc w ślady swojego starszego brata, Thach zaciągnął się do Marynarki USA i ukończył Akademię Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych w Annapolis w 1927 roku, po czym służył na pancernikach USS Mississippi i USS California. W 1929 został oddelegowany do służby lotniczej zdobywąc „skrzydła” w 1930 r. Jako pilot myśliwca, Thach dołączył do VF-1B – znanej jako „High Hats“, nazwa ta została zaczerpnięta od insygni przedstawiających cylinder. W 1931 r., porucznik Thach był jednym z kilku pilotów Marynarki, którzy latali na F8C-4 występując w hollywoodzkiej produkcji „Helldivers“. Thach był również instruktorem i pilotem testowym oraz pobił rekord na czterosilnikowej, dwupłatowej łodzi latającej Hall XP2H pokonując trasę z Norfolk w Wirginni do Panamy w mniej niż 26 godzin.

L.Cdr John S. Thach, CO of VF-3

W latach trzydziestych, Thach służył w eskadrach Patroli Morskich oraz eskadrach myśliwskich. W późniejszym czasie Thach zdobył godną pozazdroszczenia reputację jednego z czołowych strzelców powietrznych w obrębie Marynarki Wojennej. Thach był teraz Oficerem wykonawczym (drugi dowódca) VF-3, eskadry Marynarki Wojennej. W 1940 roku otrzymał list pochwalny za swoje wyjątkowe szkolenia z zakresu taktyki, strzelectwa i bombardowania.

Kiedy Stany Zjednoczone przystąpiły do II Wojny Światowej w grudniu 1941, Thach był trzydziestosześcioletnim komandorem podporucznikiem z ponad 3000 tysiącami wylatanych godzin. Od teraz był Oficerem dowodzącym VF-3 wyposażonej w samoloty Brewster F2A Buggalos, wkrótce zastąpione przez Grumman F4F Wildcat. Eskadra pierwsze miesiące wojny spędziła na USS Saratoga i USS Yorktown. VF-3 Thacha brała udział w odwołanym rajdzie na Rabaul w lutym 1942 i w ataku na Lae-Salamua miesiąc później.

Siły Powietrzne Marynarki USA były przede wszystkim skoncentrowane na Pacyfiku, głównym zagrożeniem na tym teatrze działań były bardzo zwrotne samoloty japońskiej marnyranki. Mając to na uwadze, Thach zaczął testować nową taktykę dla swoich pilotów z VF-3 podczas pobytu w bazie w San Diego. Na początku opracowywał swoją taktykę na zapałkach, przed testowaniem jej w powietrzu. Opierając się na tych doświadczeniach, Thatch opracował pionierską taktykę nazwaną „Beam Defense Position” ale wkrótce była ona znana jako „Thach Wave”.

F4F-3A Wildcat  startujący z USS Saratoga (CV-3) 1941

Jak w większości znanych taktyk była ona bardzo prosta w zastosowaniu – gdy para myśliwców została zaatakowana przez bardziej zwrotnego przeciwnika, pilot który był atakowany zostawał „przynętą”, podczas gdy jego skrzydłowy zostawał „hakiem”. „Hak” i „przynęta” zaczynali skręcać do siebie aby przeciąć swoją drogę lotu. Jeśli lecieli zbyt długo na rozbieżnych ścieżkach lotu wykonywali ten manewr ponownie. Jeśli taktyka została poprawnie wykonana „przynęta” powinna przelecieć przed nosem „haka” z wrogiem na ogonie. To powinno dać „hakowi” możliwość zestrzelenia wrogiego myśliwca. „Thach Wave” mogło być także zastosowane przy większej ilości samolotów. Jedna para samolotów była używana jako „przynęta”, a druga jako „hak”. Thach przetstował to w teori razem z kolegą Edwardem „Butchem” O’Hare'ym. Wszyscy byli zadowoleni z rezultatów.

Choć było kilka wcześniejszych pojedynczych zastosowań, taktyka „Thach Wave” była testowana dopiero podczas Bitwy na Morzu Koralowym w maju 1942 r., gdzie uzyskano wspaniałe rezultaty. VF-3 zastosowało tę taktykę podczas obrony lotniskowca USS Lexington, gdzie ta eskadra zniszczyła 19 japońskich samolotów. Taktyka „Thach Wave” została użyta podczas Bitwy o Midway także z wielkim sukcesem. Podczas bitwy o Midway VF-3 zostało przezbrojone w nowe myśliwce F4F-4 „Wildcat”. Thach nie był przekonany do nowego myśliwca ponieważ był on uzbrojony w 6, a nie jak poprzednio 4 karabiny maszynowe, co zmniejszyło osiągi samolotu w czasie w którym Thach chiał żeby jego piloci mogli w pełni wykorzystać szybkość i zwrotność samolotu. Niemniej jednak nawet mając mniej samolotów, sam Thach zestrzelił 3 „Zera” podczas jednego lotu 4 czerwca, później tego dnia zestrzelił także japoński samolot torpedowy B5N2. Pod koniec Bitwy o Midway Thach miał na swoim koncie 6 zestrzelonych samolotów.

Oficialny portret admirała Johna S. Thacha

Sukces Thacha miał jednak swoją cenę – był zbyt cenny żeby stracić go w walce, został więc usunięty z pierwszej linii po zaledwie 6 miesiącach walki. Został zatrudniony jako instruktor taktyki walki w Jacksonville na Florydzie zanim w końcu powrócił na morze w funkcji oficera operacyjnego w grupie bojowej wiceadmirała Johna McCain'a tylko po to, żeby być świadkiem japońskiej kapitulacji we wrześniu 1945.
 
Po wojnie Thach został awansowany do stopnia kapitana i dowodził lotniskowcem USS Sicily podczas wojny w Korei. Później dowodził także USS Franklin D. Roosevelt. W 1955 został awansowany na kontradmirała, podczas trwania Zimnej Wojny przeniósł się do szkoły Zwalczania Okrętów Podwodnych przed zaakceptowaniem powołania do Pentagonu jako zastępca Szefa Operacji Powietrznych Marynarki. Odszedł na emeryturę jako „pełny” admirał w maju 1967, ostatnie stanowisko pełnił jako Głównodowodzący marynarki USA w Europie.

John Thach zmarł 15 kwietnia 1981 zaledwie kilka dni przed jego 76 urodzinami. Fregata klasy „Oliver Hazard Perry” została nazwana USS Thach na jego cześć. Okręt został wycofany ze służby w listopadzie 2013.

Autor - Mark Barber, Konsultant Historyczny War Thunder

.